Informacje o podnoszeniu stóp procentowych w ostatnim czasie spędzają sen z powiek wielu kredytobiorcom – szczególnie tym, którzy mają zadłużenia o charakterze hipotecznym. Nowy projekt rządu ma jednak pomóc nieco w obniżeniu rat kredytów. Na czym on polega i kiedy może zostać wprowadzony w życie?
Od czego zależy wysokość raty kredytowej?
Na samym początku warto jednak wyjaśnić, co tak naprawdę wpływa na wysokość raty kredytowej i dlaczego podnoszenie stóp procentowych przez Radę Polityki Pieniężnej ma aż takie znaczenie. Należy pamiętać, że informacje tu przedstawione będą odnosiły się w głównej mierze do kredytu hipotecznego, bo to właśnie w tym kontekście raty w ostatnim czasie wzrastały w niektórych przypadkach nawet o 100%.
Zasadniczo rata kredytu hipotecznego składa się z dwóch części:
- Kapitałowej – dotyczącej spłacania pożyczonego kapitału, czyli kwoty, na jaką został udzielony kredyt.
- Odsetkowej – odnoszącej się do pozostałych kosztów, w tym głównie do naliczanych odsetek.
O ile kapitał jest wartością stałą i z upływem czasu może się jedynie zmniejszać, tak część odsetkowa podlega stałym modyfikacjom, na które kredytobiorca nie zawsze ma wpływ. Co składa się na odsetki, czyli wysokość oprocentowania w racie kredytu hipotecznego?
- Stawka WIBOR – jest to część zmienna oprocentowania, niezależna od banku. Na jej wysokość wpływają decyzje Rady Polityki Pieniężnej o podwyższaniu stóp procentowych. Im wyższa stopa procentowa, tym większa stawka WIBOR, a więc i wyższa rata kredytu.
- Marża banku – jest to wartość stała i zależna od banku. Można ją uznać za pewną prowizję, którą bank bierze za udzielenie kredytu.
Na samą wysokość raty wpływa również wysokość kapitału, a także okres kredytowania. Aby oszacować wysokość raty, warto skorzystać z kalkulatora rat kredytu Bankier SMART. Po wpisaniu wszystkich istotnych czynników, system poda przybliżoną wartość miesięcznego zobowiązania.
W tym kontekście warto również pamiętać o dwóch rodzajach rat – malejących i równych. Jeśli kredytobiorca zdecyduje się na raty równe, to oznacza, że w całym okresie spłacania będzie go obowiązywała ta sama rata (oczywiście o ile nie wzrosną stopy procentowe). Jeżeli zaś zobowiąże się do rat malejących, to w takim wypadku na początku będzie spłacał wyższe raty, które z czasem będą malały.
Obie formy spłacania mają swoje wady i zalety. Pierwsze rozwiązanie daje większą stabilizację, jednak jest stosunkowo droższe, ponieważ w pierwszej części spłaca się głównie odsetki, które mogą wzrosnąć poprzez podnoszenie stóp procentowych. W drugim zaś domowy budżet kredytobiorcy jest mocno obciążony w pierwszym okresie, jednak jest stosunkowo tańsze.
Likwidacja stawki WIBOR – sposób na niższe raty kredytów
Jak twierdzi prezes Narodowego Banku Polskiego, w najbliższym czasie nie można spodziewać się spadku wysokości stóp procentowych. W ostatnim czasie jednak głośno zrobiło się o możliwości obniżenia rat kredytu. Wszystko to za sprawą nowego projektu rządowego, w którym niezwykle ważną rolę odgrywa stawka WIBOR – a właściwie to, co ma ją zastąpić.
Obowiązująca dotychczas stawka WIBOR (Warsaw Interbank Offered Rate) to nic innego jak średnia stawka procentowa, po której banki udzielały kredytu. Wpływ na jej wysokość miały stopy procentowe. WIBOR obliczany jest codziennie, jednak w kontekście kredytów stosuje się okresowe wskaźniki na jeden miesiąc (WIBOR 1M), kwartał (WIBOR 3M) lub półrocze (WIBOR 6M). Na czym to w praktyce polega? Jeśli kredytobiorca w umowie z bankiem ma wybrany WIBOR 3M, to oznacza to, że co trzy miesiące będzie się aktualizowała wysokość oprocentowania rat kredytu.
Nowy projekt rządowy, który zaczął obowiązywać już od 1 stycznia 2023, zakłada powolną likwidację stawki WIBOR i zastąpienie jej nową o nazwie WIRON (Warsaw Interest Rate Overnight). Jaka jest różnica między tymi dwoma wskaźnikami? WIBOR wyliczany był na zasadzie prognozowania kosztów, po jakich banki będą pożyczać sobie pieniądze. Nie brane były pod uwagę rzeczywiste transakcje.
Z kolei nowy WIRON odnosić się będzie już do realnych transakcji i to nie tylko tych międzybankowych. Kluczowym słowem w nazwie jest „overnight”, które odnosi się właśnie do uwzględniania jednodniowych transakcji. Polegają one na tym, że dany bank w jednym dniu pożycza pieniądze od drugiego, a już następnego dnia zwraca zadłużenie.
Kiedy można spodziewać się wprowadzania stawki WIRON?
Likwidacja stawki WIBOR jest jednym z czterech punktów planu walki ze skutkami inflacji. Prezydent RP już w 2022 roku podpisał „Ustawę o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom”, w której jest uwzględniona zamiana WIBOR na WIRON. Zmiany są jednak wprowadzane stopniowo. Od 1 stycznia 2023 roku banki mogą już oferować nowym klientom kredyty z uwzględnieniem owej zmiany.
Jeśli zaś mowa o obecnych już klientach, to prawdopodobnie będą oni otrzymywać od swoich banków aneksy do umów kredytowych. Cały proces przechodzenia na nową stawkę ma się zakończyć w 2025 roku.
Kiedy raty kredytów będą niższe?
Na to pytanie niestety nie da się jednoznacznie odpowiedzieć. Wprowadzanie nowego wskaźnika na miejsce stawki WIBOR ma szansę przyczynić się do obniżenia wysokości rat kredytów hipotecznych, jednak nie są to jedyne czynniki, które mają na to wpływ. Zdaniem analityków finansowych, obniżenia stóp procentowych możemy spodziewać się najwcześniej z końcem 2023 roku.
W ostatnich miesiącach obserwuje się także nieznaczny spadek wysokości stawki WIBOR. Jeszcze na początku stycznia WIBOR 3M wynosił 6,92%, a obecnie (stan na 1 lutego 2023) jest to 6,75%. Dlatego też można szacować, że niektórzy kredytobiorcy za pewien czas otrzymają obniżkę wysokości rat swojego kredytu.
Na wysokość rat kredytów hipotecznych wpływa wiele czynników. Jednym z nich jest stawka WIBOR, która ma być zastąpiona nowym wskaźnikiem. WIRON zaczął już stopniowo wchodzić w życie i pozwala na otrzymanie nieco niższych miesięcznych kosztów spłaty zadłużenia.
materiał partnera
