90 lat temu, 8 grudnia 1928 roku, przy ulicy Dolnych Wałów otwarto kolejne w Gliwicach kino. Początkowo nosiło nazwę U.T. Lichtspiele (od Union-Theater), by po roku zmienić ją na bardziej prestiżową U.P. Lichtspiele (od Union-Palast), co przypieczętowało charakter kina pałacowego.
Budynek zaprojektował Richard Brosche, architekt czeski, który w dorosłym życiu zamieszkał w Duisburgu-Homborn nad Renem. Specjalizował się w obiektach publicznych, zwłaszcza teatrach i kinach. Tych ostatnich zaprojektował dużo w Czechach.
[perfectpullquote align=”full” bordertop=”false” cite=”” link=”” color=”” class=”” size=””]Inwestorem i właścicielem kina była spółka Union, założona przez Alfreda Salzwedla, Eduarda Skowronka i Richarda Waltera.[/perfectpullquote]Pierwszy z nich został menadżerem kina, drugi. będąc właścicielem firmy zajmującej się instalacjami elektrycznymi, czuwał nad tymi pracami w powstającym obiekcie, ostatni handlował materiałami dekoracyjnymi i dywanami, co również wykorzystano przy projektowaniu wystroju wnętrza.
Budowę rozpoczęto w marcu 1928 roku, a uroczyste otwarcie tysiącosobowej sali przy Niederwallstr. 3 (ul. Dolnych Wałów) nastąpiło w sobotę 8 grudnia 1928 roku. Prasa szczegółowo opisywała wygląd obiektu. Dolny hol, klatki schodowe oraz przejścia do lóż balkonowych były utrzymane w tonie jasnoniebieskim. Podłogi wyłożono miękkimi dywanami, ściany jedwabnym pluszem. Salę widowni zaaranżowano w kolorze czerwieni i złota, z niebieskimi akcentami po bokach.
[perfectpullquote align=”full” bordertop=”false” cite=”” link=”” color=”” class=”” size=””]Rozproszone światło padające z okrągłego żyrandola akcentowało niepowtarzalny klimat. Całości dopełniała scena o powierzchni 30 m2.[/perfectpullquote]Największą nowinką były sprowadzone z Freiburga organy kinowe (Kinoorgel) firmy Welte&Sohne. Mogły one imitować wszystkie szmery, włącznie z klaksonami aut, dzwonami, strzałami pistoletów, ćwierkaniem ptaków.
Po drugiej wojnie światowej kino przeszło pod zarząd państwowy. Po spaleniu innych tego typu obiektów, kina Schauburg i Capitol czy też Teatru Miejskiego Viktoria, stało się największą salą w centrum miasta. Działalność wznowiono 29 czerwca 1945 roku zmieniając nazwę na Bajka. Przez kilkadziesiąt lat kino funkcjonowało w ramach wojewódzkiej instytucji Silesia Film. Wieloletnim kierownikiem kina był Józef Śnieżek.
[perfectpullquote align=”full” bordertop=”false” cite=”” link=”” color=”” class=”” size=””]Tu odbywały się Dni Filmu Radzieckiego, kultowe Konfrontacje, liczne premiery filmowe z udziałem twórców oraz inne wydarzenia. W 2006 roku Silesia Film postanowiła sprzedać nieruchomość.[/perfectpullquote]Nabyło ją miasto Gliwice z przeznaczeniem na przeniesienie tu kina studyjnego AMOK, mieszczącego się do tej pory przy ul. Wyszyńskiego 5 w budynku Urzędu Miasta. Obiekt powierzono Gliwickiemu Teatrowi Muzycznemu, obecnie Teatrowi Miejskiemu.
Przeprowadzono gruntowną modernizację. Wymieniono dach, przebudowano salę główną, przystosowując ją także do prezentowania małych form scenicznych i koncertowych. Dzięki zainstalowaniu klimatyzacji starą kotłownię udało się przekształcić w kameralną drugą salę, całkowicie zmieniono wystrój wnętrza.
2 października 2009 roku do budynku przy ul. Dolnych Wałów 3 przeniosło działalność kino AMOK, jako trzecie kino w tym miejscu, w tej chwili jedyne tradycyjne kino w mieście.
Obecnie obiekt nazywa się kino AMOK – scena Bajka.
Uroczysta projekcja archiwalnego filmu
Z okazji 90. rocznicy utworzenia kina przy ulicy Dolnych Wałów, 8 grudnia o godzinie 19:00 zaplanowano projekcję filmu „Mocny człowiek”. Program imprezy:
19:00 – powitanie, kilka słów o historii obiektu i kinach: UP Lichtspiele, Bajka, AMOK,
ok. 20:00 – MOCNY CZLOWIEK z akompaniamentem na żywo w wykonaniu SUPER TRIO,
ok. 21:30 – złota niespodzianka, poczęstunek i lampka wina.
Bilety w cenie 30 i 25 zł (ulgowy) dostępne są w kasie kina oraz na stronie amok.gliwice.pl
O filmie
Mocny człowiek – polski dramat psychologiczny z 1929 roku, będący adaptacją powieści Stanisława Przybyszewskiego wydanej pod tym samym tytułem w 1912 roku. Jeden z ostatnich polskich filmów okresu kina niemego.
Po II wojnie światowej w Polsce nie zachowała się żadna kopia filmu, więc został uznany za zaginiony. W 1997 roku odnaleziono go w archiwum filmowym Belgii. Okazało się, że tuż po realizacji (w 1929 roku) jako jeden z niewielu polskich filmów został sprzedany do kilku krajów Europy Zachodniej.
Materiały prasowe/Urszula Biel
