Koło zębate jest elementem czynnym przekładni zębatej, a także częścią innych mechanizmów, np. sprzęgła zębatego, pompy zębatej i wielu innych. Koła zębate są więc stosowane tam, gdzie wymagane jest wprawienie konkretnego elementu w ruch.
Ich zadaniem jest przekazywanie siły poprzez zamianę ruchu obrotowego w ruch posuwisty z określonym kierunkiem, który zależy od kierunku obrotu koła zębatego.
Jak zbudowane jest koło zębate?
Koło zębate składa się z wieńca zębatego, piasty i łącznika, który łączy piastę oraz wieniec. Istnieją także modele kół zębatych, przede wszystkim te o małej liczbie zębów i niewielkiej średnicy, w których nie występuje łącznik, a rolę piasty spełnia wieniec zębaty. Takie koło zębate nazywa się zębnikiem. Najczęściej zębnik nacięty jest bezpośrednio na wale, tworząc z nim całość. Może być także osadzony na nim przy pomocy połączenia wciskowego. Koło zębate osadzone jest na wale za pomocą trzech różnych połączeń, czyli wielowypustowego, wpustowego lub połączenia klinowego (rzadziej). Wieniec zębaty składa się zaś zębów oraz wieńca, z którego te zęby wystają. Przestrzenie pomiędzy zębami nazywa się natomiast wrębami.
Jeśli chodzi o parametry, które rozróżniają koła zębate, to jest to przede wszystkim średnica podziałowa, liczba zębów, średnica stóp, średnica wierzchołkowa, średnica koła zasadniczego, podziałka zasadnicza, podziałka obwodowa, moduł zęba, wysokość zęba, wysokość głowy zęba, wysokość stopy zęba, współczynnik korekcji, współczynnik wysokości zęba oraz luz wierzchołkowy. Choć koło zębate to na pozór prosty element, parametrów jest naprawdę bardzo wiele. Wynika to z faktu, że wybór odpowiedniego koła zębatego jest bardzo ważny dla prawidłowego funkcjonowania urządzenia, w którym zostanie ono zamontowane.
Jak działa koło zębate?
Jeśli w urządzeniu zostało zamontowane więcej niż jedno koło zębate wspólnie zazębiające się, to w trakcie obrotu kół dwa współpracujące zęby otaczają się jednocześnie ślizgając się po sobie. Warto pamiętać, że ten poślizg nie wpływa dobrze na cały układ. Na szczęście można mu zapobiec. Eliminuje się go poprzez odpowiedni dobór koła zębatego do warunków pracy. W jaki sposób? Poprzez sprawdzenie parametrów, o których wspominaliśmy powyżej.
Koło zębate a wytrzymałość
Istnieje opcja stworzenia analitycznej metody, która pozwoli na obliczenie wytrzymałości zęba. Tradycyjnie stosuje się do tego metody parametryczne, które umożliwiają uwzględnienie wielu parametrów pracy przekładni, takich jak chociażby prędkość kół, ich wielkość, przełożenia, przenoszona moc, liczba zębów, rodzaj smarowania i chłodzenia czy intensywność pracy. Parametry te związane są empirycznymi formułami i umożliwiają obliczenie minimalnego wymaganego modułu zęba. Technologia pozwala nam dzisiaj dokonać wielu złożonych obliczeń za pomocą komputerowych metod modelowania zjawisk wewnątrz obciążonych części maszyn, a także kół zębatych. Dzięki temu można w szybki i prosty sposób przeprowadzić ewaluację konstrukcji.
Ogromny wybór kół zębatych znajdziesz w sklepie Akcesoria.cnc.info.pl – https://www.akcesoria.cnc.info.pl/278-mechanika/listwy-i-kola-zebate/kola-zebate
(materiał partnera)
