Przed nami Europejskich Dni Dziedzictwa. „Wycieczka po obiektach, które zostały przebudowane po II wojnie jako przykład repolonizacji Gliwic” – to temat spaceru, który o godzinie 10:00 w sobotę 10 września wyruszy z Rynku (zbiórka przy fontannie Neptuna).
Przewodniczką podczas gliwickiej odsłony wydarzenia będzie Ewa Pokorska-Ożóg, miejski konserwator zabytków w Gliwicach. Trasa wycieczki będzie przebiegać na starówce w Gliwicach, tj. terenie zamkniętym pierścieniem ulic Dolnych Wałów oraz Górnych Wałów, z akcentem na Rynek. Wstęp wolny, nie trzeba się zapisywać.
Podcienia charakterystyczne dla gliwickiego Rynku są elementem wyróżniającym Gliwice spośród innych miast województwa śląskiego.
Rynek w Gliwicach został wytyczony i ukształtowany jako centralny plac miasta w momencie jego lokacji na prawie niemieckim w XIII wieku i, co jest zrozumiałe, na przestrzeni dekad i stuleci wielokrotnie się zmieniał, najczęściej z powodu pożarów. Jednak każdorazowo zabudowa nie naruszała średniowiecznego zarysu ulic i placów.
Ostatnia taka wymiana nastąpiła relatywnie niedawno, bo po 1945 roku. I to, co obecnie widzimy, to artystyczna kreacja architekta, dr. inż. Franciszka Maurera. „Repolonizacja” naszego Rynku, czyli dodanie arkad w przyziemiach kamieniczek, miała na celu zaakcentowanie polskości jako antidotum dla przesiedlonych mieszkańców próbujących zapomnieć o koszmarze wojennym.
Nie chodziło tu, jak niektórzy mu przypisują, o zgodny z linią partii polityczny podtekst. Trzeba też pamiętać, że w latach 50., 60. i 70. ubiegłego stulecia obiektów z przełomu XIX i XX wieku (a z tego czasu pochodziła przedwojenna zabudowa Rynku) nie traktowano jako architektury zabytkowej.
W efekcie tych prac obecnie na terenie starówki gliwickiej występuje zabudowa z przełomu XIX i XX w. zabudowa oraz obiekty współczesne o charakterze plombowym, stylizowane na historyczne z dominacją cech renesansu.
Ewa Pokorska-Ożóg – od 1996 zajmuje się ochroną zabytków w UM w Gliwicach. Pełniła funkcję ŚWKZ w latach 2016 i 2017. Od 2006 pracuje jako nauczyciel akademicki w WST w Katowicach. Stypendystka Marszałka Woj. Śl. Autorka Piękna użytecznego oraz Kolorów miasta, które nagrodzono w konkursie GKZ i SKZ.
(żms)/UM Gliwice
