W ostatnich tygodniach ponad 100 osób wchodzących w skład 4 grup roboczych koordynowanych przez specjalistów w danej dziedzinie – dr. Marcina Barona (ekspert wiodący), dr Annę Syrek-Kosowską (ekspert grupy gospodarczej), prof. dr. hab. inż. architekta Macieja Borsę (ekspert grupy przestrzennej), dr. Leszka Trząskiego (ekspert grupy środowiskowej) oraz Sylwię Widzisz-Pronobis i Grzegorza Pronobisa (eksperci grupy społecznej) – przygotowało 20 ambitnych celów operacyjnych, doprecyzowujących obrane przez Gliwice cele strategiczne i opisujących zamierzony stan docelowy w perspektywie kolejnego dziesięciolecia. Prezentację ich rodzajów zaczynamy od celów horyzontalnych, będących nowością prac nad strategią miasta.
W czym dokładnie tkwi ich novum? W większości miejskich strategii, w tym w poprzedniej strategii Gliwic obowiązującej do roku 2022, na rozwój miasta patrzy się poprzez pryzmat poszczególnych dziedzin. Tym razem jest nieco inaczej.
– Nasze nowe podejście zakłada, że szczególny akcent powinien zostać położony na przestrzeń miasta, która jest tłem dla szeroko rozumianych działalności w Gliwicach, czyli aktywności gospodarczej, działań podejmowanych przez mieszkańców, inwestycji miejskich i środowiskowych. Nie można tych działań rozpatrywać w oderwaniu od przestrzeni miejskiej, dlatego określiliśmy cele przestrzenne (Gliwice – miasto zwarte i błękitno-zielone) jako horyzontalne. Oznacza to, że przenikają one i wpływają na wszystkie inne cele dziedzinowe: gospodarcze, aktywności mieszkańców i środowiskowe – wyjaśnia Katarzyna Kobierska, naczelnik Biura Rozwoju Miasta Urzędu Miejskiego w Gliwicach, które kieruje pracami nad nową miejską strategią.
Cele horyzontalne kreślą obraz przyszłej przestrzeni Gliwic, wyznaczają nowe podejście do kwestii przemieszczania się po mieście i zwiększają nacisk na obecność w nim przyrody, zieleni i wody. Osiągnięciu celów ma sprzyjać aktywne włączenie mieszkańców w planowanie przestrzenne, uważne słuchanie głosu gliwiczan oraz współdziałanie Urzędu Miejskiego z lokalnymi społecznościami.
Z tej perspektywy Gliwice już końca obecnej dekady to wyjątkowa i zwarta przestrzeń miejska z powszechnym dostępem do usług publicznych, bardziej „przyjazna” architektonicznie, bo konsekwentnie dostosowywana do potrzeb różnych generacji mieszkańców (zwłaszcza osób starszych i gliwiczan z niepełnosprawnościami). Planowane działania w dzielnicach zmierzają do tego, by żyło się w nich wygodnie i przyjemnie – żeby w najbliższym otoczeniu dostępne były wszystkie niezbędne usługi, mieszkańcy mogli cieszyć się wszechobecną zielenią i atrakcyjnymi miejscami służącymi rekreacji i integracji z sąsiadami, by promowana i rozwijana była aktywna działalność na rzecz poszczególnych „małych ojczyzn”. Dopełnieniem tego jest intensywne inwestowanie przez miasto w infrastrukturę i zróżnicowane formy zrównoważonej mobilności, pozwalające na wygodne i bezpieczne poruszanie się po Gliwicach rowerem, elektryczną hulajnogą, komunikacją publiczną lub na piechotę, a coraz rzadziej – własnym samochodem. Szczególny akcent stawia się na inicjatywy rowerowe i łączenie nawet najbardziej oddalonych od siebie dzielnic spójną siecią ścieżek rowerowych oraz na rozwój transportu dronowego.
Tak ujęte podnoszenie komfortu życia mieszkańców i kształtowanie przyszłych Gliwic w sposób przyjazny całej gliwickiej wspólnocie opiera się także na wykorzystaniu potencjału błękitno-zielonej infrastruktury – przepływającej przez miasto rzeki Kłodnicy, jej zielonych bulwarów, zasilających rzekę potoków i podziemnych cieków wodnych, obecności miejskich parków, lasów, zieleńców i skwerów. Nie ma żadnych wątpliwości, że skuteczne osiągnięcie celu „Miasto błękitno-zielone” będzie wymagało aktywnej współpracy miasta z mieszkańcami, przedsiębiorcami czy instytucjami nauki, i to w każdej dziedzinie życia, począwszy od planowania przestrzennego, po inicjatywy oddolne. Mnogość uzyskanych dzięki temu „zielonych” rozwiązań sprzyjających środowisku i przyrodzie pozwoli m.in. lepiej przystosować Gliwice do postępujących zmian klimatu.
W celach horyzontalnych skupiają się niczym w soczewce najważniejsze sprawy i tematy bliskie mieszkańcom, poruszane podczas wakacyjnych spotkań w dzielnicach Gliwic i przeanalizowane następnie przez poszczególne grupy robocze zaangażowane w prace nad strategią „Gliwice 2040”.
Swoje odzwierciedlenie w celach ma m.in. troska gliwiczan o zachowanie ładu przestrzennego w mieście i potrzeba ciągłego rozwijania przez samorząd różnych form partycypacji społecznej. Uwzględniona została też konieczność rozwijania infrastruktury rowerowej i spójnych tras rowerowych oraz dostosowywania sieci połączeń autobusowych do zmieniającej się przestrzeni miejskiej i oczekiwań gliwiczan. Mocno wybrzmiewa w celach kwestia harmonijnego rozwoju przyrody i zieleni oraz tworzenia nowych miejsc służących rekreacji na świeżym powietrzu. Silnie akcentowana jest też potrzeba retencjonowania wody, walki z „betonozą” i miejskimi wyspami ciepła poprzez zapewnienie nowych lub odtworzenie istniejących powierzchni biologicznie czynnych, wolnych od zabudowy, bruku i asfaltu.
Zachęcamy do śledzenia strony gliwice2040.gliwice.eu i kontaktów z Biurem Rozwoju Miasta UM (e-mail: gliwice2040@um.gliwice.pl, tel. 32/33-86-550).
publikacja na zlecenie Urzędu Miejskiego w Gliwicach
