O 14-metrowym pomniku „Rzeź Wołyńska” kilka tygodni temu informowały media w całym kraju. Najprawdopodobniej trafi do Torunia, ale co warto odnotować, powstał i ciągle znajduje się w Gliwicach.
Monument z brązu pokrytego jasnobrązową patyną wykonał Gliwicki Zakład Urządzeń Technicznych na zamówienie Stowarzyszenia Weteranów Armii Polskiej w Ameryce. Pomnik ma upamiętnić ofiary zbrodni ludobójstwa na polskiej ludności byłego województwa wołyńskiego II Rzeczypospolitej, którego sprawcami byli ukraińscy nacjonaliści.
Autorem projektu pomnika „Rzeź Wołyńska” jest rzeźbiarz Andrzej Pityński, polski artysta od 40 lat żyjący i tworzący w Stanach Zjednoczonych. Dzieło składa się z trzech elementów.
– Centralnie widzimy orła w koronie. Na jego rozpostartych skrzydłach artysta umieścił nazwy miejscowości, w których UPA dokonała mordów na Polakach; w jego piersi jest wycięty krzyż, zaś w środku dostrzegamy dziecko nabite na trójzębne widły – opisuje dr Witold Zych, historyk sztuki, w serwisie internetowym Stowarzyszenia Weteranów.
W symboliczny sposób nawiązują one do ukraińskiego tryzuba, który dla Polaków na Wołyniu oznaczał śmierć
– dodaje.
– U jego podstawy artysta umieścił naturalnej wielkości postacie: ojca, matki z niemowlęciem, chłopca i dziewczynki, a za nimi fragment ogrodzenia ze sztachetami, na które wbite są trzy główki dziecięce, a czwarta leży obok płotu na ziemi. Postaci otoczone są abstrakcyjnymi płomieniami stanowiącymi jednocześnie podstawę kompozycji rzeźbiarskiej pomnika. Na skrzydłach orła artysta umieścił nazwy niektórych miejscowości, osad i wsi, gdzie UPA dokonała mordów na Polakach. Części z nich nie ma już na mapach – obrazuje Zych.
Ten pomnik jest przestrogą. W sposób realistyczny pokazuje dramat, jaki się tam rozegrał
– komentuje kontrowersyjną kompozycję Witold Zych.
[perfectpullquote align=”full” bordertop=”false” cite=”” link=”” color=”” class=”” size=””]Wykonany w Gliwickich Zakładach Urządzeń Technicznych pomnik jest już gotowy do odebrania, wciąż jednak znajduje się na terenie zakładu. Nie znaleziono jeszcze dla niego konkretnej lokalizacji.[/perfectpullquote]W grudniu pojawiły się spekulacje, że miejscem tym będzie Park Pamięci Narodowej w Toruniu. Jest to teren należący do redemptorystów. Wcześniej przyjęcia pomnika odmówiły miasta takie jak Jelenia Góra i Rzeszów.
(żms)/Stowarzyszenie Weteranów Armii Polskiej w Ameryce
fot. Stowarzyszenie Weteranów Armii Polskiej
