Wszystkie narządy w jamie brzusznej są podtrzymywane przez mięśnie brzucha. Jeśli dojdzie do ich rozwarstwienia, w jamie brzusznej tworzy się szczelina, do której mogą przedostać się fragmenty narządów, najczęściej jelita, żołądek lub śledziona.
Najczęstsze przyczyny powstawania przepukliny brzusznej to wrodzone zaburzenia syntezy włókien kolagenowych, nadmierny wysiłek fizyczny, złe nawyki żywieniowe, zbyt duża masa ciała, a także palenie papierosów. Dlatego też choroba ta najczęściej pojawia się u osób starszych, otyłych, kobiet ciężarnych, mężczyzn mających problem z oddawaniem moczu, chorych zmagających się z nagłymi atakami kaszlu, a także osób wykonujących ciężką pracę fizyczną.
Objawy, diagnostyka i leczenie przepukliny brzusznej
Głównym objawem przepukliny brzusznej jest charakterystyczne uwypuklenie w okolicy nadbrzusza, pachwiny lub pępka. Najczęściej ma ono postać twardego guza, który rośnie podczas wysiłku fizycznego lub napadu kaszlu. Uwypukleniu niekiedy towarzyszy ból, nasilający się podczas oddawania moczu lub stolca, a także nudności, wymioty, wzdęcia i trudności z wypróżnianiem.
Według danych zebranych przez zespół badaczy z Katedry i Kliniki Chirurgii Ogólnej i Endokrynologicznej Collegium Medicum w Bydgoszczy na potrzeby pracy naukowej ?Przepukliny brzuszne ? co lekarz rodzinny wiedzieć powinien?, ryzyko powstania przepukliny w ciągu życia dla mężczyzny wynosi 27%, zaś dla kobiet ? 3%. Liczba zabiegów z powodu przepuklin pachwinowych w USA wynosi ok. 800 tys. rocznie, zaś w Polsce dane są niepełne, jednakże szacunkowo ocenia się liczbę zabiegów na około 70 tys. na rok.
? Diagnostyka przepuklin w większości przypadków nie jest trudna. Często sami chorzy przychodzą z gotowym rozpoznaniem. Nie zawsze jednak tak jest; w początkowej fazie przepuklina nie daje klasycznych objawów miękkiego, możliwego do redukcji guza. Może wystąpić uczucie dyskomfortu i/lub bólu w okolicy pachwiny, nasilających się zwłaszcza po wysiłku fizycznym. Pomocne może być badanie palcem kanału pachwinowego (od strony worka mosznowego) w czasie kaszlu. Można niekiedy wyczuć uderzający w palce worek przepuklinowy. Pewne znaczenie ma też badanie USG tej okolicy. Przypadki wątpliwe należy konsultować z chirurgiem ? poinformowano w opracowaniu.
[pullquote align=”left” cite=”” link=”” color=”” class=”” size=””]Jeśli chodzi o leczenie przepukliny brzusznej, nie ma skutecznych metod zapobiegania tej chorobie. [/pullquote]Ogólne zalecenia lekarskie dotyczą unikania nadmiernego wysiłku fizycznego, prowadzenia zdrowego trybu życia oraz dbania o prawidłową masę ciała. Nie jest możliwe także bezoperacyjne leczenie schorzenia ? zawsze konieczna jest operacja chirurgiczna, bądź to w formie klasycznej, bądź laparoskopowo. Pierwsza metoda polega na rozcięciu powłok brzusznych, usunięciu przepukliny oraz zszyciu brzegów ubytku.
W przypadku dużych przepuklin, położonych w nadbrzuszu, lekarz może wszyć w miejsce rozwarstwienia mięśni brzucha specjalną siatkę, która umożliwia zupełne zamknięcie szczeliny. Z kolei leczenie laparoskopowe opiera się na wprowadzeniu do jamy brzusznej cienkiej igły z laparoskopem, pozwalającym na obserwację przepukliny. Następnie lekarz wykonuje niewielkie cięcia, wprowadza do otworów narzędzia chirurgiczne, po czym usuwa przepuklinę i mocuje siatkę w miejscu ubytku.
U pacjentów, u których nie można przeprowadzić zabiegu chirurgicznego, np. z powodu podeszłego wieku lub chorób układu krążenia, zakłada się zazwyczaj pasy przepuklinowe, które jednak nie zabezpieczają w pełni przed rozwojem choroby. Powinny one być zmieniane co 3-6 miesięcy.
Okres rekonwalescencji po chirurgicznym usunięciu przepukliny brzusznej wynosi około 14 dni. W tym czasie mogą występować dolegliwości bólowe. Z reguły jednak operacja eliminuje ryzyko nawrotu choroby w przyszłości.