Trwa procedura nadania gliwickiemu zabytkowi statusu pomnika historii, który otworzy drogę ku wpisowi na listę UNESCO.

Trzeba się spieszyć – ONZ rozważa zamknięcie listy na liczbie 1000 obiektów. Na razie jest ich 981.

Pomysł wpisania gliwickiej Radiostacji na listę światowego dziedzictwa, pojawił się w zeszłym roku. Najpierw trzeba było przygotować wniosek o nadanie zabytkowi statusu pomnika historii. Został on niedawno pozytywnie zaopiniowany przez Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków i trafił pod koniec października do Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. O jego dalszych losach zadecyduje organ doradczy ministerstwa – Narodowy Instytut Dziedzictwa, a ostateczną decyzję podejmie Prezydent RP.

– Zgodnie z ustawą, zabytek zgłaszany na listę UNESCO powinien być najpierw uznany za pomnik historii – wyjaśnia Ewa Caban ze Śląskiego Centrum Dziedzictwa Kulturowego w Katowicach.

W tej chwili na tej prestiżowej liście nie ma żadnego obiektu z województwa śląskiego.

Promocja miasta, ruch turystyczny oraz idące za tym pieniądze skłoniły włodarzy śląskich miast do podjęcia prób znalezienia się w tym szacownym, międzynarodowym gronie. Oprócz gliwickiej Radiostacji, o wpis ubiega się m.in. zespół zabytków górnictwa w Zabrzu z kopalnią „Guido” oraz sztolnią dziedziczną.

Jednak zdaniem ekspertów to gliwicka kandydatura ma największe szanse na powodzenie.

Wpis na listę UNESCO obwarowany jest kilkoma kryteriami. Gliwicka Radiostacja spełnia dwa bardzo ważne. Po pierwsze unikatowość. To najwyższy drewniany maszt na świecie. Niestety nie jest to już najwyższa drewniana konstrukcja. Od 2007 roku jest nią pagoda w Świątyni Tianning w chińskim Changzhou. Drugi istotny czynnik to znaczenie historyczne zabytku m.in. związane z „prowokacją gliwicką”.

– Gliwicka Radiostacja ma moim zdaniem największe szanse na wpis na listę UNESCO ze wszystkich obiektów w województwie śląskim. To obiekt unikatowy na skalę światową – ocenia Magdalena Lachowska, Wojewódzki Konserwator Zabytków.

Co ciekawe, gliwicka kandydatura pomimo swoich walorów może natrafić na niespodziewaną przeszkodę.

– Lista UNESCO zbliża się do 1000 obiektów. Pojawił się pomysł by tą prestiżową grupę zabytków zamknąć na tej liczbie – mówi Jacek Owczarek ze Śląskiego Centrum Dziedzictwa Kulturowego w Katowicach. – Niemniej ze względu na najwyższą wartość światową, kandydatura Radiostacji ma duże szanse na powodzenie – dodaje.

W tej chwili na liście znajduje się 981 obiektów.

Decyzja o wpisie na listę pomników historii powinna zapaść w ciągu najbliższych miesięcy. Dalsza procedura wpisu na listę UNESCO potrwa co najmniej kilka lat.

Lista Światowego Dziedzictwa UNESCO to grono obiektów odznaczających się unikatową wartością kulturową lub przyrodniczą. Obecnie, na liście znajduje się 13 obiektów z Polski w tym m.in. krakowska Starówka, Puszcza Białowieska, kopalnie soli w Wieliczce i Bochni.
(msz)